Malarstwo “Taniec chłopski”. W latach 1567-1569 Peter Bruegel wykonał serię obrazów na tematy życia popularnego. Najwyraźniej Breugelowi udało się stworzyć jedną ze swoich najlepszych prac gatunkowych – “Peasant Dance”. Jego fabuła nie zawiera alegorii, a ogólny charakter charakteryzuje się zamkniętym w sobie patosem i sztywną racjonalnością.
Artysta interesuje się nie tyle atmosferą świąt chłopskich, ani malowniczością poszczególnych grup, ale samych chłopów – ich wyglądem, rysami twarzy, przyzwyczajeniami, gestami i sposobem poruszania się.
Ciężkie i mocne postacie chłopów są przedstawiane na dużą skalę niezwykłe dla Bruegla, tworząc element i naturalną siłę natury. Każda figura jest umieszczona w żelazie, penetrując cały obraz systemu złożonych osi. I każda postać wydaje się być zatrzymana – w tańcu, sporze lub pocałunku. Postacie rosną, przesadzone w skali i znaczeniu.
Znajdując niemal super-realną perswazję, są wypełnieni szorstką, wręcz bezwzględną, ale nieubłaganie imponującą monumentalnością, a cała scena przekształca się w pewną grupę charakterystycznych cech chłopstwa, jego elementarną, potężną moc.
Na tym obrazie rodzi się gatunek chłopski, który jest konkretny w swojej metodzie. Ale, w przeciwieństwie do późniejszych dzieł tego rodzaju, Bruegel przekazuje swoje obrazy z wyjątkową siłą i społecznym patosem. Kiedy ten obraz został napisany, najsilniejsze powstanie mas, ikonoklazm, zostało po prostu odrzucone.
Postawa Bruegla wobec niego jest nieznana. Ale ruch ten był od początku popularny, szokował współczesnych oczywistością charakteru klasowego, i przypuszczalnie pragnienie Bruegla, by skoncentrować się na swoim obrazie na głównych, charakterystycznych cechach ludu, jest bezpośrednio związane z tym faktem.
Związany z ikonoklazmem i innym dziełem Bruegla – “Wesele chłopskie”. Tutaj ostrość wizji bohatera narodowego wzrosła jeszcze bardziej, główne postacie zyskały jeszcze większą, ale już nieco przesadzoną moc, a alegoryczny początek został odrodzony w artystycznej tkaninie obrazu. Trzech chłopów z przerażeniem lub ze zdumieniem patrzy na ścianę, założoną z przodu, poza obrazem.
Być może jest to aluzja do biblijnej opowieści o święcie Baltazara, kiedy na ścianie pojawiły się słowa, przepowiadające śmierć tych, którzy ukradli skarby ze świątyni i pragnęli opuścić swój nieistotny stan.
Przypomnijmy, że powstańcy chłopi, którzy walczyli z katolicyzmem, rozbili kościoły katolickie. Odcień pewnej idealizacji i miękkości niezwykłej dla Bruegla ma nawet smak gorzkiego żalu i uprzejmej ludzkości – cech, które nie były w jasnym i spójnym “Chłopskim tańcu”. Pewne odstępstwo od zasad i idei “Tańca chłopskiego” można znaleźć na rysunku “Lato”, na pierwszy rzut oka, bliskie zdjęcie. Jednak całkowite odejście od wcześniejszych nadziei nastąpiło nieco później, kiedy mistrz stworzył serię ponurych i okrutnych obrazów, w tym słynny “The Blind”.
Pośrednio są one związane z pierwszym kryzysem w rozwoju rewolucji holenderskiej.