“Młody człowiek z lutnią” został napisany dla kardynała Francesco del Monte, patrona artysty. Caravaggio wcielił się w młodego mężczyznę zaabsorbowanego muzyką: jego spojrzenie jest pełne inspiracji, jego palce układają struny. Przedmioty umieszczone na obrazie świadczą o wielkiej miłości malarza do otaczającego go świata, jego dążeniu do prawdziwej reprodukcji natury, przenoszeniu jakości materialnej każdej rzeczy.
Na notatniku muzycznym, który znajduje się przed lutniakiem, wpisane są początkowe nuty madrygału, popularnego w XVI wieku, “Wiesz, że cię kocham”.
Obraz “Młody człowiek z lutnią” jest jednym z pierwszych dzieł Caravaggia, który wykorzystuje technikę kontrastu światła i cienia, która później stała się głównym środkiem wyrazu artysty i zapożyczona od wielu jego zwolenników. Światło i cień nie tylko formują formy, czyniąc je ulgą, ujawniając objętość ciała i różnych przedmiotów, ale także koncentrując uwagę na głównej rzeczy. Dokładnie studiując przyrodę, Caravaggio zrozumiał wpływ oddziaływania oświetlanych przedmiotów.
Tak więc na obrazie Ermitażu przeszedł odruch padający na policzek młodzieńca z jego jasno oświetlonego ramienia; na grzbiecie lutni zrobiono lekki i przezroczysty cień, gdy spadły na niego białe kartki książki muzycznej. Warto zauważyć, że napis na drugim zeszycie notatek, który wcześniej był czytany jako “Bassus”, jest teraz dekodowany jako “Gallus”. Gallus to imię mediolańskiego muzyka, przyjaciela Caravaggia.
Niektórzy twierdzą, że “Młody człowiek z lutnią” to portretowy portret Gallusa.
Jednak typ młodego mężczyzny w obrazie Hermitage jest zbliżony do tego, który można znaleźć w wielu wczesnych dziełach artysty: kręcone włosy, miękki owal twarzy, błyszczące ciemne oczy, ostro zarysowane brwi. Najprawdopodobniej przedstawione obrazy nie są konkretną osobą, ale mają uogólniony obraz.
W pierwszych dniach twórczości Caravaggio często dawał młodym ludziom pewne kobiece cechy, które jednak były typowe dla całej włoskiej sztuki końca XVI wieku. Muzyk w obrazie Hermitage był mylony z dziewczyną grającą muzykę, a piosenka nazywała się “Luterańska”. Wiadomo, że z kolekcji kardynała del Monte obraz przeszedł do markiza Justiniani, z którego kolekcji w 1808 r. Został zakupiony dla Ermitażu.