W 1874 roku Vereshchagin wyjechał z Petersburga w długą podróż przez Indie. W pejzażach malowanych w Indiach artysta okazał się wrażliwy na przyrodę, harmonię form architektonicznych. Szczególnie wspaniałe etiudy “Mauzoleum Taj Mahal w Agrze”, “Grobowiec Szejka Selima Chishtiego w Fatehpur Sikri”, “Moti Masjid w Agrze”. “Mauzoleum Taj Mahal w Agrze” – prawdziwe arcydzieło malarstwa. Zafascynowany pięknem świątyni artysta z poetyckim entuzjazmem przekazuje na płótnie całą swoją świetność, zwiewność form, harmonię proporcji, połączenie z otaczającą przestrzenią, barwną ekstrawagancję całego zespołu. Piękna architektura, podobnie jak w lustrze, odbija się w zagłębionej powierzchni zbiornika.
Wydaje się, że cały olbrzymi arsenał narzędzi i technik obrazkowych znalazł tutaj najbardziej umiejętne zastosowanie.
Tadż Mahal swoją sławę zawdzięcza nie tylko pięknej architekturze, która wspaniale łączy w sobie wielkość i elegancję, ale także związaną z nią romantyczną legendę. Mauzoleum zostało zbudowane w XVII wieku przez władcę Imperium Mogołów, Szacha Dżahana, na pamiątkę jego ukochanej żony, której śmierć pogrążyła go w niepocieszonym żalu. Nawet w wieku 15 lat Shah Jahan spotkał się i zakochał w Ardżumand Banu Begum, 14-letniej córce głównego ministra swego ojca. Była to piękna i inteligentna dziewczyna o szlachetnych urodzinach – pod każdym względem piękna impreza dla księcia, ale niestety czekał na tradycyjny sojusz polityczny z perską księżniczką.
Na szczęście prawa islamu pozwalają człowiekowi mieć cztery żony, aw 1612 roku Shah-Jahan poślubił swoją ukochaną.
Ceremonia zaślubin mogłaby się odbyć tylko przy korzystnym układzie gwiazd. Dlatego Shah Jahan i jego narzeczona musieli czekać pięć lat, podczas których nigdy się nie widzieli. Wkrótce po ślubie Arjumand otrzymał nową nazwę – Mumtaz Mahal.
Umiłowany przez lud, jako bogini miłosierdzia i wrażliwości i uwielbiany przez męża, Mumtaz Mahal żył przez siedemnaście lat pod stałą uwagą szacha, który nie zostawił jej ani kroku. Konsultował się z nią we wszystkich sprawach i cenił jej wyroki nad swoimi. Jej skromność i lojalność wobec męża były również świetne – nigdy nie była od niego oddzielona i towarzyszyła mu nawet w trudnych i niebezpiecznych kampaniach wojskowych.
W 1630 roku, kiedy Mumtaz Mahal towarzyszył Shah Jahanowi w kampanii przeciwko Khanowi Jahan Lodi, zmarła podczas porodu. Przed śmiercią Mumtaz Mahal poprosił Shah Jahana o spełnienie dwóch z jej próśb: nie żenić się ponownie i zbudować dla niej mauzoleum, które nie miałoby sobie równych na świecie. A Shah Jahan uroczyście przysiągł spełnić swoje pragnienie.
Mauzoleum nazwano “Koroną Pałacu”, czyli w Taj “Mahal” w języku perskim.
Sam cesarz brał udział w tworzeniu projektu zespołu mauzoleum. Shah Jahan był nie tylko wykształconym architektem – architektura była dla niego ulubioną formą sztuki. Jego wielka miłość do Mumtaza Mahala i namiętne pragnienie jak najlepszego spełnienia jej prośby o śmierć nie mogły mu pomóc, ale sprawiły, że brał udział w projektowaniu ogromnego kompleksu budynków, które były jednym z samym grobowcem.
Kto, jeśli nie on, tak chętnie uczyniłby pojawienie się Taj Mahal w harmonii z jasnym obrazem niezapomnianego Mumtaz Mahal i stworzył nie tylko mauzoleum, ale pomnik, o walorach architektonicznych i artystycznych naprawdę przypominających duchowe cnoty zmarłego.