“Zenobia, znaleziona przez pasterzy na brzegach Araxes” – dzieło francuskiego artysty Adolfa Wilhelma Bouguereau – była punktem wyjścia dla rosnącej chwały ówczesnego młodego autora i przyniosła mu Nagrodę Rzymską. To, co zostało zapieczętowane na płaszczyźnie płótna, było tylko małym kawałkiem długiej historii męki Zenobii – żony władcy Iberii.
Stając się ofiarą zazdrosnego męża Radamista, uciekając przed nowym władcą królestwa, Tiridatem, kobieta została zraniona i wrzucona do wód rzeki Araks. Pomimo losu, młoda królowa została uratowana przez pasterzy, którzy ledwo mogli żyć z głębin górskiej rzeki i została przyjęta przez Tiridatesa, który ją kochał i szanował. Scena zbawienia przyciągnęła uwagę Boughero. Trzymanie się wątku odchodzącego życia, dreszczyk emocji, z jakim ratownicy dziewiczego spojrzenia na martwe ciało, cisza i oczekiwanie przebudzenia – dręczą widza. Wisząca cisza na płótnie narusza szelest wody i odzieży.
Natura prawie śpi wieczorem o zmierzchu.
Słońce jeszcze nie zachodziło, malując purpurowe ciała ludzi i sprawiając, że cienie stają się ostrzejsze i ciemniejsze. Każdy skok i uderzenie oleju żyje i topi się pod stopami pasterzy. Smutna scena, prawda? Uchwyć ciało mężczyzn.
Są wiarygodne, jakby odpisane z natury różnych epok i klas: zarówno nagiej młodzieży, jak i pochylonego starca w kapturze i opalonych młodszych pasterzy.
Na tle piaskowej farby ciał ludzi Zenobia wydaje się być porcelanowa i krucha. Jej ciało nie zna sadzy promieni i kolczastego wiatru. Woda praktycznie zmumifikowała nieszczęsną królową swoim chłodem.
Dlatego skóra jest biała, a ubrania są przezroczyste.
Pomimo zatłoczenia postaci, każda z nich jest widoczna, nie ma potrzeby odgadywania rysów twarzy ani oczu. Chciałbym złożyć hołd autorowi umiejętności przepisywania draperii ze zmarszczkami i fałdami, a także trudnych momentów krajobrazu – kamieni, roślin i wielowarstwowej podstawy piasku lub skał. List Bouguero wyróżnia się suchością i gładką strukturą, podobnie jak połysk.
Krytycy sztuki twierdzą, że jest to jeden z pierwszych płócien namalowanych przez Bougero w nietypowej palecie dla autora – bardzo lekki, ciepły i czysty. “Zenobia, znaleziona przez pasterzy na brzegach Araks” – początek kolejnych arcydzieł o podobnym podkreśleniu i kolorze.