Meczet jest muzułmańską budowlą liturgiczną. Jest to wolnostojący budynek z kopułą-gambese, czasami meczet ma dziedziniec.
Budynki z minaretami o numerach od jednego do dziewięciu są dołączone do meczetu. Sala modlitewna pozbawiona jest obrazów, ale linie z Koranu w języku arabskim mogą być wpisane na ścianach. Ścianę zwróconą w stronę Mekki wyznacza pusta nisza, w której imam modli się w mihrabie.
Na prawo od mihraba znajduje się krzesło minbarskie, z którego kaznodzieja imam czyta swoje kazania wierzącym podczas piątkowych modlitw. W meczetach z reguły działają szkoły madrasa. Już pod koniec VII wieku ustalono rozróżnienie w zależności od celu i funkcji między: meczetem kwartału – meczetem codziennej pięciokrotnej modlitwy; Meczet Katedralny Juma – meczet zbiorowej modlitwy piątkowej, wykonywany przez całą społeczność; kabire – centralny meczet metropolitalny; musallah – miejski meczet w formie otwartej przestrzeni.
Meczet katedralny kwitnie w erze Umajjadów, kiedy jego formy architektoniczne i bogactwo mebli dekoracyjnych miały zademonstrować wielkość władców i dobrobyt materialny, dobrobyt społeczności muzułmańskiej. Równolegle, proste meczety zyskują szeroką gamę form i często mają znaczenie regionalne, służą jako dworskie sanktuarium władcy wbudowanego w pałac, służą jako miejsce codziennej indywidualnej modlitwy i pogrzebu.
Wszystkie muzułmańskie budynki religijne mają jedną wspólną cechę – skupiają się ściśle na Kaaba w Mekce. Ten kierunek do Kaaby nazywa się kibla. Ściana z tyłu budynku Ka'ba, ściana każdego budynku modlitwy w islamie, zwana także Qibla, wzięła swoją nazwę od niej.