Obraz flamandzkiego artysty Bartholomeusa Sprangera „Satyra i nimfy”. Rozmiar obrazu 110 x 87 cm, miedź. Obraz został napisany przez Sprangera na podstawie starożytnych mitów greckich i ma inną nazwę „Scena mitologiczna”.
Satyry w mitologii greckiej, duchy leśne i górskie, uosabiały elementarną brutalną siłę natury, która wyraża się w bestialskich atrybutach ich zewnętrznego wyglądu. Według Hezjoda satyry mają wspólne pochodzenie z nimfami górskimi i kretą i charakteryzują się poetą jako mało znaczącą i niezdolną do życia rasą.
Głupi, łobuzerscy, skłonni do trądu, skłonni do wina i kobiet, rozbrykani i tchórzliwi, łączą właściwości demonicznych sił żywiołów i koziej natury, jak wskazuje sama nazwa σάτυρος. Satyry wyróżniają się wysoko rozwiniętymi członkami, mają tępy nos, spiczaste kozie uszy, potargane i szczeciniaste włosy oraz mały ogon z tyłu. Żyją w lasach i górach, spędzają czas na polowaniu, tańcu i muzyce; czasami straszą i rozpraszają stada, lub patrzą na nimfy, lub biorą udział w wędrówkach Dionizosa, skaczą, piją i uczestniczą w orgiach. Starożytna sztuka ukazywała stare, brodate stworzenia Satyra ohydne wygląd.
Z czasem jednak powstał nowy kanon artystyczny satyrów: młodsi artyści na Attykach zaczęli przedstawiać ich jako delikatnych młodych mężczyzn, zaangażowanych w zajęcia na świeżym powietrzu z różnymi rozrywkami, zbieraniem winogron, gotowaniem wina, ćwiczeniami muzycznymi lub uczestnictwem w święceniach Dionizosa w społeczeństwie. Oprócz satyrów w dziełach sztuki są także żony i dzieci satyrów. Najstarszy z satyrów nazywał się Silenus.
Nimfy, w mitologii grecko-rzymskiej, uosobione, w postaci dziewcząt, żyjących sił żywiołów, zauważone w szumie strumienia, w rozwoju drzew, w dzikich rozkoszach gór i lasów. Żyli w gajach, w źródłach, w cienistych wąwozach górskich – na kolanach natury.
Podobnie jak satyry, N. są duchami powierzchni ziemi, przejawami demonicznych sił działających niezależnie od człowieka w odosobnieniu grot, dolin, lasów, z dala od centrów kulturowych. Nimfy zajmują się przędzą, tkaniem, śpiewaniem pieśni, tańczą na łąkach pod skrzypcami Pana, polują z Artemisą, uczestniczą w hałaśliwych orgiach Dionizosa, prowadząc nieustanną walkę z irytującymi satyrami. Czasami kontaktują się z ludźmi, dbają o ich los, są ofiarowani bohaterom i pięknym młodym mężczyznom.
Często nimfy przynoszą szaleństwo, furię i proroczy dar oraz szaloną inspirację dla osoby; takie nimfy są inspiratorami, na przykład muzami. Nimfy z gór nazywano Oreadami, nimfy lasów i drzew – driady i hamadryady, nimfy źródeł – nyady, nimfy morskie – nereidy. Nimfy były poświęcone grotom i jaskiniom, czasem budowano sanktuaria, zwłaszcza w bogatej roślinności i na obszarach nawadnianych, a później w miastach.
Nimfom oferowano kozy, cielęta, mleko, masło i wino. Jako uosobienie uroków natury, były one przedstawiane w sztuce jako piękne młode dziewczyny o wspaniałych włosach, z nakryciem głowy z wieńców i kwiatów, czasem w pozie tańca, z gołymi nogami i rękami, z płynącymi włosami. Rzeźby najady często miały atrybut muszli, którą trzymały w łonie lub naczyniu;
(1 votes, average: 5,00 out of 5)