Obraz „Pierwsza komunia” został stworzony przez 15-letniego Picassa za radą jego ojca na wystawę sztuk pięknych w Barcelonie w 1896 roku. W tym czasie Pablo studiował w Szkole Sztuk Pięknych La Lonja. Jeden z jego nauczycieli, Garnelo Alda, odnoszący duże sukcesy hiszpański artysta, specjalizujący się w malowaniu „wysokiego” akademickiego gatunku historycznego, który obejmował tworzenie obrazów oraz przedmiotów religijnych i mitologicznych.
W jego warsztacie zebrano wiele niezbędnych do takich prac przedmiotów: szaty kościelne, kielichy, świeczniki, rodzaj „scenerii”, naśladując ołtarz, kruchtę kościelną. Ponieważ Garnelo Alda był kolegą Don José Ruiza, młody artysta mógł korzystać z tego studia.
Obraz nie otrzymał nagrody na wystawie, nikt go nie kupił, ale mimo to Pablo otrzymał zamówienie z klasztoru w Barcelonie na kilka obrazów religijnych. Niestety, prace te zostały zabite podczas anty militarystycznego i antyklerykalnego powstania w Katalonii w lipcu 1909 roku.
W tym okresie spalono około 50 kościołów i klasztorów, w tym klasztor, w którym przechowywane były obrazy Picassa. Picasso nigdy nie był pobożnym, religijnym człowiekiem. Niemniej jednak, w swoich rysunkach studenckich z lat 1895-1896 jest sporo scen z życia Jezusa, Zwiastowania, sporo obrazów świętych – św.
Sebastian, sv. Peter, sv. Antoni z Padwy.
Taki aktywny i ambitny młody artysta nie mógł zainteresować się środkami wyrazu i schematami ikonograficznymi stosowanymi przez wielkich mistrzów przeszłości: ten rodzaj „jedzenia” dla jego osobistego rozwoju twórczego, trawiony niemal nie do poznania, stopniowo tworzył artystyczną indywidualność Picassa. Wiele lat później autor wielu artykułów i książek o mistrzu Pierre Dax, który znał Picassa przez ponad ćwierć wieku, zapytał go, czy żałuje malowania obrazów, takich jak „Pierwsza komunia”. A Picasso odpowiedział mu: „Nie myl się, dla mnie to było bardzo ważne”.